«Ότι έμελλε να είναι μια οδός διαφυγής, αποδείχθηκε τουναντίον μια μακρά παράκαμψη. Πέντε αιώνες μετά, σε μας που βρισκόμαστε στο άκρο ενός πελώριου νεκροταφείου ρημαγμένων ελπίδων, η ετυμηγορία του Febvre το 16^ο αιώνα για την απόλυτη κυριαρχία του φόβου, ηχεί εντυπωσιακά ταιριαστή και επίκαιρη. Η εποχή μας είναι ξανά μια εποχή φόβων».

Μ’ αυτή την κοφτή διατύπωση, ένας από τους κορυφαίους διανοητές της εποχής μας, ο Ζιγκμουντ Μπάουμαν, αναγγέλλει θλιμμένα την επιστροφή της ανθρωπότητας στο σπιράλ του φόβου. Η υπόσχεση της νεωτερικότητας για μια πραγματικότητα απαλλαγμένη από τη μεταφυσική της μοίρας, το φόβο του Θεού και τον κατάλογο των αμαρτιών, όπου ο άνθρωπος θα διαθέτει τα εργαλεία να χαλιναγωγήσει τις αβεβαιότητες και να ορίζει τη ζωή του, σφραγίστηκε ως μια ανεκπλήρωτη φαντασίωση των ρομαντικών του 19^ου αιώνα.

Η γωνία λήψης βέβαια άλλαξε, αλλά το σενάριο παραπέμπει ακόμα σε θρίλερ με πομπώδη και ελάχιστα μελωδική μουσική υπόκρουση στη σκηνογραφία του σκοταδιού, ως φυσικού περιβάλλοντος της ανασφάλειας. Ο φόβος του Θεού αντικαταστάθηκε παλιότερα με το φόβο του πολέμου, της τρομοκρατίας και σήμερα με τον οικονομικό φόβο, γιατί εν τέλει ο φόβος είναι εκείνο το προνομιακό πεδίο άσκησης κοινωνικού ελέγχου. Ειδικά σε περιόδους οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, η διάχυτη αίσθηση του φόβου αναζωπυρώνεται αδρανοποιώντας το κοινωνικό σώμα. Κι αυτή διαπίστωση απέχει πολύ απ’ το να συνιστά μια εξωτερική κοινωνιολογικού χαρακτήρα παρατήρηση. Ειδικά στη χώρα μας που μετατράπηκε σ’ ένα θερμοκήπιο φόβων γίνεται συλλογικό βίωμα.

Πηγή: Vice